مهم ترین تفاوت ثبت ادواری و دائمی این است که در سیستم ادواری نیازی به نگهداری سوابق موجودی کالا در طول سال نیست. اما در سیستم دائمی باید موجودی کالا به طور مداوم بروز شود. ثبت ادواری و دائمی دو روش مهم در حسابداری می باشند که برای حسابداری موجود کالا بکار می روند. از آنجایی که موجودی کالا یکی از مهم ترین دارایی های شرکت محسوب می شود و به طور مستقیم در ترازنامه و به طور غیر مستقیم در صورت سود و زیان تاثیرگذار است باید از روش صحیحی برای ثبت آن استفاده کرد.
حسابداری موجودی کالا
قبل از پرداختن به تفاوت ثبت ادواری و دائمی باید به این موضوع اشاره کنیم که موجودی کالا از مهم ترین دارایی های شرکت محسوب می شود که تاثیر زیادی در صورت های مالی دارد. به همین دلیل حساسیت زیادی بر روی محاسبات آن وجود دارد و حسابداران از دو روش مرسوم به نام ثبت ادواری و ثبت دائمی استفاده می کنند. این دو روش در حین انجام امور حسابداری در نظر گرفته می شوند.
سیستم حسابداری دائمی موجودی کالا
در ثبت دائمی باید موجودی کالا به طور مداوم در طول سال مالی، بروز شده و سوابق مرتبط با آن نگهداری شوند. در واقع می توان گفت که در این شیوه، با هر بار خرید یا فروش، حساب موجودی کالا تحت تاثیر قرار می گیرد و تغییرات شامل تعداد و موجودی ریالی است. ثبت دائمی برای تمام شرکت ها با هر نوع محصول کاربرد دارد اما بیشترین کاربرد آن در شرکت های تولیدی و بازرگانی است. زیرا در این شرکت ها شاهد با ارزش تر بودن کالاها هستیم.
سیستم حسابداری ادواری موجودی کالا
تفاوت ثبت ادواری و دائمی در این است که در ثبت ادواری نیازی نیست که موجودی کالا به طور مداوم بروز شود و سوابق مرتبط با آن نگهداری شود. همچنین با هر خرید یا فروش، موجودی کالا تغییر نمی کند. بلکه در انتهای سال مالی، کل موجودی کالا شمارش شده و موجودی ریالی آن ثبت می شود. این سیستم برای شرکت هایی از جمله خواروبار، مواد غذایی و … کاربرد دارد. زیرا موجودی کالا آن ها از ارزش ریالی کمتری برخوردار است.
اگر شما مدیر یک شرکت هستید و نمی دانید که باید از چه روشی برای ثبت موجودی کالا استفاده کنید و یا با ثبت های مرتبط با آن آشنا نیستید می توانید از خدمات شرکت حسابداری نامدار گروپ بهره مند شوید. نامدار گروپ یکی از باسابقه ترین شرکت های حسابداری در ایران می باشد که از تیمی متخصص و کاربلد تشکیل شده است.
تفاوت سیستم ادواری و دائمی
همان طور که متوجه شدید هر کدام از ثبت های دائمی یا ادواری برای شرکت های خاصی کاربرد دارند و تفاوت هایی میان این دو وجود دارد. در ادامه شما را با این تفاوت ها و ثبت انواع فاکتور خرید، فروش، مرجوع از خرید و مرجوع از فروش آشنا می کنیم:
ثبت فاکتورهای خرید، مرجوع از خرید
- سیستم دائمی: سرفصل هایی همچون خرید، تخفیفات، برگشت از خرید وجود ندارد و در هنگام خرید صرفا حساب موجودی کالا تحت تاثیر قرار می گیرد.
- سیستم ادواری: تحت تاثیر قرار گرفتن حساب های خرید و تخفیفات، برگشت از خرید، تخفیفات در هنگام خرید
اگر سیستم حسابداری یک شرکت به صورت ادواری باشد در هنگام خرید کالا شاهد بدهکار شدن حساب خرید و بستانکار شدن حساب بستانکاران تجاری خواهیم بود. اما اگر سیستم دائمی باشد در هنگام خرید و مرجوعی شاهد هستیم که حساب موجودی کالا بدهکار و بستانکار می شود. نحوه ثبت سند مهم ترین تفاوت ثبت ادواری و دائمی می باشد.
ثبت فاکتورهای فروش، مرجوع از فروش
- سیستم دائمی: در این سیستم موجودی کالا با هر خرید بروز می شود و علاوه بر حساب فروش، حساب هایی از جمله بهای تمام شده کالای فروش رفته و موجودی کالا تحت تاثیر قرار می گیرند. حساب بدهکاران تجاری بدهکار و حساب فروش بستانکار می شود.
- سیستم ادواری: در این سیستم فقط حساب فروش بستانکار می شود. با ثبت فاکتور فروش، حساب فروش و موجودی کالا بستانکار و حساب بدهکاران تجاری و بهای کالای فروش رفته بدهکار می شوند.
محاسبه بهای تمام شده کالا
- سیستم دائمی: با هر ورود کالا به انبار، شاهد بروز شدن بهای تمام شده کالا هستیم.
- سیستم ادواری: بهای تمام شده کالا در انتهای دوره مالی محاسبه می شود.
روش های تعیین بهای تمام شده در موجودی کالا
تا اینجای مطلب به تفاوت ثبت ادواری و دائمی پرداختیم. در این بخش قصد داریم به روش های مختلفی که برای محاسبه بهای تمام شده در این دو سیستم وجود دارد اشاره کنیم:
روش فایفو
در این روش شاهد (اولین ورودی _ اولین خروجی) هستیم. در فایفو که نوعی چینش کالا در انبار محسوب می شود اولین کالایی که به انبار وارد می شود اولین کالایی است که از آن خارج می شود. یعنی اولین کالای خریداری شده، به عنوان اولین کالای فروش رفته درنظر گرفته می شود. این روش معمولا در انبارهای مواد غذایی و تمام انبارهایی که دارای کالاهای فاسد شدنی می باشند بکار می رود و بر اساس قدیمی ترین نرخ های خرید می باشند.
روش لایفو
در این روش شاهد (آخرین ورودی _ آخرین خروجی) هستیم. به این معنا که آخرین کالای خریداری شده به عنوان نخستین کالای فروش رفته محسوب می شود. در لایفو آخرین نرخ ها به عنوان محاسبه بهای تمام شده در نظر گرفته می شوند.
روش میانگین
میانگین موزون روشی است که به دو شکل ثابت و موزون بکار می رود. اما به طور کلی می توان گفت که در این شیوه، میانگین نرخ ورودی ها محاسبه می شود و به عنوان بهای تمام شده در نظر گرفته می شود.
روش میانگین موزون در سیستم ادواری و دائمی
در روش میانگین موزون هزینه های مختلف بر مبنای وزن نسبی هر دوره درنظر گرفته می شوند. این وزن می تواند بر اساس حجم یا ارزش موجودی کالا در هر دوره به آن ها اختصاص پیدا کند. برای آنکه از این روش در سیستم ادواری یا دائمی استفاده کنیم باید ابتدا موجودی اولیه و خرید یا تولید را در هر دوره همراه با قیمت هر واحد را در اختیار داشته باشیم تا بتوانیم میانگین موزون را محاسبه کنیم.
سیستم ادواری یا دائمی؟ کدام بهتر است؟
هر کدام از شرکت ها بر اساس نوع کالا، سیاست ها و … می تواند یکی از این روش ها را انتخاب کند. اما باید قبل از هر چیز با تفاوت ثبت ادواری و دائمی آشنا باشد و ثبت های مختلف آن را بشناسد. مهم ترین تفاوت در سرفصل های این دو سیستم، در ثبت فاکتور خرید و فروش است که در ابتدای مطلب به آن پرداختیم.
بدون دیدگاه