منظور از مالیات سبز چیست؟ مالیات سبز به عنوان یک ابزار اقتصادی برای بهسازی محیط زیست درنظر گرفته شده و کشورهایی همچون آلمان، نروژ، نیجریه و مالزی تجربیات مثبتی در این زمینه دارند. هدف از دریافت این نوع مالیات در کشورهای مختلف از جمله ایران، کسب درآمد نیست بلکه هدف تحمیل هزینه به نهادها یا افرادی است که به محیط زیست آسیب جدی وارد می کنند. متاسفانه در کشور ایران سازوکار درستی در خصوص اخذ این مالیات وجود ندارد و به همین دلیل شاهد نتیجه بخشی و اثرگذاری آن نبوده ایم. در این مطلب قصد داریم به طور کامل و جامع بگوییم که ” مالیات سبز چیست ؟ ” و چرا چنین طرحی تصویب شده است؟
مالیات سبز
اگر بخواهیم به زبان ساده بگوییم که منظور از مالیات سبز چیست ؟ باید بگوییم که نوعی مالیات است که به منظور حمایت از محیط زیست اخذ می شود. این مالیات به طور هدفمند و برای اصلاح الگوهای نادرست محیط زیستی در جامعه مطرح شده که به آن مالیات پیگویی نیز گفته می شود. دلیل نامگذاری این مالیات به ” پیگویی” این است که برای نخستین بار یک اقتصاددان به نام پیگو استفاده از مالیات را به منظور مقابله با انتشار آلودگی پیشنهاد داد.
بر اساس نظریه پیگو افراد یا نهادهایی که محیط زیست را آلوده می کنند باید هزینه آن را بپردازند. در واقع این هزینه نوعی هزینه اجتماعی محسوب می شود و راهی برای جبران انتشار آلودگی است. همان طور که پیداست هدف از کسب مالیات سبز، کسب درآمد برای دولت ها نیست. بلکه هدف کاهش هزینه های اجتماعی در حوزه آلودگی محیط زیست و اصلاح روش ها در بلندمدت می باشد. اصلاح روش ها در حوزه تولیدات صنعتی، معدنی، رفع آلاینده ها، ارائه خدمات و مدیریت پسماند است.
تمام عواید حاصله از مالیات سبز باید به طور کامل در طرح های بهسازی مورد استفاده قرار گیرند تا شهروندان و همچنین پرداخت کنندگان مالیات سبز، بتوانند آثار آن را درک کنند. در غیر این صورت شاهد خواهیم بود که به مرور زمان افزایش تشدید آلودگی و افزایش بار هزینه تولید منجر به ایجاد نارضایتی در جامعه شده و به دنبال آن اختلال اقتصادی به وجود خواهد آمد.
وضعیت مالیات سبز در ایران
جایگاه ایران در طرح مالیات سبز چیست ؟ آیا این مالیات در کشور ما کارآیی لازم را داشته است؟ بر اساس قوانینی که در حوزه محیط زیست وجود دارد و همچنین ماده ۲۷ قانون مالیات بر ارزش افزوده نشان می دهد که مالیات سبز در کشور ما کارآیی لازم را نداشته است. به همین دلیل نمایندگان مجلس به دنبال اصلاح این قانون بوده است. در اصلاحات این قانون باید به تشخیص سازمان محیط زیست در خصوص انتخاب واحدهای تولیدی، صنعتی، معدنی و خدماتی آسیب زا اهمیت داده شود. زیرا این سازمان به خوبی می توانند واحدهای آسیب زا را بر اساس معیارهای مختلف تشخیص دهد.
مزایای مالیات سبز چیست؟
- مالیات سبز شیوه های مثبت و پایدار را در میان افراد و نهادها رواج می دهد و باعث کاهش آلودگی محیط زیست می شود.
- مالیات هایی که به منظور انتشار گازهای گلخانه ای مضر از جمله کربن دریافت می شوند کمک می کند تا یک استراتژی و انتقال موثر از سوخت های فسیلی به سوخت های سبز ایجاد شود. سوخت های سبز همان منابع انرژی تجدید پذیر هستند.
- گسترش دامنه مالیات سبز کمک می کند تا افراد و سهامداران بیشتری با انگیزه قوی تر، اقدامات آسیب زننده به محیط زیست را کاهش دهند.
- مالیات سبز در تامین طرح های اختصاصی رفاه اجتماعی و ایجاد عایدی اضافی کمک می کند. به طور مثال کشورهایی که بابت انتشار کربن، مالیات سبز دریافت کرده اند توانسته اند آن را در طرح ها و برنامه هایی مورد استفاده قرار دهند که افراد نیازمند جامعه را هدف قرار داده است.
- نقش فناوری های جایگزین در طرح مالیات سبز چیست ؟ مالیات سبز یا مالیات محیط زیست نوعی محرک در استفاده از فناوری های جایگزین محسوب می شود. به طور مثال سوخت های فسیلی که بسیار رایج و گران هستند می توانند کنار گذاشته شوند و به جای آن از تکنولوژی های نوین استفاده کرد.
بدون شک مالیات سبز مزایای زیادی در پی داشته و به شدت باعث کاهش انتشار گاز کربن دی اکسید در جو کره زمین شده است. این موضوع تاثیرات بسیار مثبتی در بهبود حال محیط زیست داشته است.
چالش های مربوط به مالیات سبز
اکنون که به خوبی دانستیم مالیات سبز چیست و چه مزایایی به همراه دارد نوبت به این می رسد که اشاره ای به مشکلات و چالش های آن نیز داشته باشیم:
- هیچ گونه استاندارد یا تعریف مشخصی برای مالیات سبز وجود ندارد. همین مساله سبب شده تا قوانین این نوع مالیات، به شکل دلخواه وضع شود و در هر کدام از کشورهای امریکا، سوئد و … به نحو متفاوتی از افراد و نهادهای آسیب زا دریافت شود. این موضوع در خصوص کشورهای در حال توسعه مانند هند و چین پیچیده تر می شود. زیرا آن ها مجبورند تا میان الزامات حفاظت از محیط زیست و تقاضای رقابتی برای ارتقا و پیشرفت، تعادل برقرار کنند. لازم به ذکر است که در این کشورها، زغال سنگ به عنوان سوخت تامینی غالب شناخته می شود.
- مالیات سبز می تواند منجر به افزایش هزینه های تولید شود. زیرا هزینه های کلی را بالا می برد. هنگامی که یک شرکت از سوخت فسیلی استفاده می کند برای پرداخت مالیات سبز جریمه می شود و این مبلغ را بر روی قیمت محصولات خود اضافه می کند. طبق تحقیقاتی که انجام شده نشان می دهد که مصرف کنندگان کم درآمد، بیشترین آسیب را به دلیل افزایش هزینه ها متحمل می شوند.
با توجه به مطالب فوق به این نتیجه می رسیم که مالیات سبز یکی از طرح های مثبتی است که برای افراد، نهادها و مشاغل آسیب زننده به محیط زیست در نظر گرفته شده که اگر به درستی اجرا شود به سلامت کره زمین کمک خواهد کرد. ما موظف هستیم به منظور متوقف سازی تغییرات آب و هوایی و تحویل زمین سالم به نسل بعد، قوانینی مانند مالیات سبز را بپذیریم و تلاش کنیم که به جای استفاده از سوخت فسیلی، به سراغ تکنولوژی های نوین برویم.
بدون دیدگاه