منظور از بیلان یا ترازنامه چیست ؟ ترازنامه به زبان ساده یعنی صورت وضعیت مالی یک شرکت ! این صورت وضعیت در دوره های مختلف مالی تهیه می شود و در هر دوره می توان میزان سود، زیان، درآمد، هزینه و … را بر مبنای آن تشخیص داد. تهیه صورت های مالی جزو مهم ترین خدمات حسابداری به شمار می روند که ابزاری مناسب برای تصمیم گیری مدیران ارشد سازمان، سهامداران، سرمایه گذاران و ذینفعان می باشد.
ترازنامه
موارد مندرج در ترازنامه چیست و چرا به عنوان یکی از صورت های مالی اساسی در حسابداری به شمار می رود؟ حتما تاکنون نام بیلان کاری را شنیده اید. بیلان همان ترازنامه است که مشخص می کند میزان بدهی ها، دارایی ها، سرمایه های منقول و غیر منقول، درآمد، زیان، سود و … چقدر است. مهم ترین هدف از تهیه بیلان چیست؟ این صورت مالی با هدف نشان دادن وضعیت مالی یک شرکت در بازه زمانی موردنظر می باشد. نکته مهمی که در این خصوص وجود دارد این است که اگر ترازنامه در بازه های زمانی کوتاه مدت تری تهیه و ارائه شوند کمک بیشتری به تصمیم گیری های مدیران و ذینفعان می کند. روند تهیه بیلان یا ترازنامه از ورود اطلاعات و داده ها توسط حسابدار مالی آغاز می شود. در واقع انجام امور حسابداری شامل ثبت، ذخیره و … جزو اولین مراحل برای تهیه ترازنامه است.
ترازنامه بر پایه معادله حسابداری کار می کند و باید بر همین اساس تهیه شود. در واقع می توان گفت که بیلان به معنای پیدا کردن تراز بدهی و سرمایه شرکت است. اگر این دو بخش تراز باشند به این معناست که شرکت از نظر مالی و اقتصادی در وضعیت مناسبی به سر می برد. اما در صورتی که یکی از کفه ها سنگین تر باشد نشان دهنده نامتعادلی در وضعیت اقتصادی است. اگر کفه به سمت بدهی ها سنگینی کند شرکت یا واحد اقتصادی با خطراتی همچون ورشکستگی مواجه است. معادله ای که در ترازنامه مورد استفاده قرار می گیرد طبق فرمول زیر است:
دارایی = بدهی + سرمایه (حقوق صاحبان سهام )
اجزای ترازنامه چیست؟
توجه داشته باشید که میان ترازنامه دولتی و غیر دولتی تفاوتی وجود ندارد و تهیه این صورت مالی صرفا بر مبنای استانداردهای حسابداری است. همان طور که می دانید و در مطالب قبل نیز ذکر کردیم استانداردهای حسابداری در تمام جهان مشترک است و در کشور ایران نیز از استانداردهای مذکور پیروی می شود. در هنگام نوشتن ترازنامه باید اجزای آن را رعایت کنیم که شامل عنوان و واحد اندازه گیری است:
- عنوان ترازنامه: نام شرکت، نام گزارش، نام صورت مالی و تاریخ تهیه ترازنامه باید در ابتدای آن ذکر شود.
- واحد اندازه گیری: معنای واحد اندازه گیری در تهیه ترازنامه چیست ؟ منظور واحد پول رسمی کشور است که تمام مبالغ در ترازنامه بر مبنای آن نوشته می شود. در کشور ایران ” ریال” به عنوان واحد پول رسمی شناخته می شود.
ترتیب اقلام ترازنامه
ترتیبی که در ترازنامه وجود دارد به آن اعتبار می بخشد. به همین دلیل نمی توان به هر سندی اعتماد کرد. اصل ترازنامه بر اساس معادله حسابداری شکل می گیرد و این معادله باید در شکل ظاهری آن نیز نمود پیدا کند. اقلامی که در ترازنامه درج می شوند شامل دو ستون دارایی و بدهی است.
ستون دارایی ها
در ستون اول ترازنامه باید دارایی های شرکت درج شود. ترتیب نوشتن آن ها اهمیت زیادی دارد. حسابرسان یا حسابدارانی که در حال نوشتن دارایی های شرکت هستند باید قدرت نقدشوندگی دارایی ها را مدنظر قرار دهند. دارایی هایی که قدرت نقدشوندگی بالاتری دارند در ابتدا آورده می شوند و سپس به سراغ دارایی هایی می روند که قدرت نقدشوندگی کمتری دارند. دارایی ها به دو دسته زیر تقسیم می شوند:
- دارایی های جاری: موجودی کالا، سهام، وجه نقد، اوراق بهادار، نقدینگی موجود در بانک، فروش پیش پرداخت.
- دارایی های غیرجاری: دارایی های ثابت، دارایی های نامشهود، سرمایه گذاری های بلندمدت در حساب های بانکی و سایر شرکت ها
ستون بدهیها و سرمایهها
در ستون دوم ترازنامه باید بدهی و سرمایه شرکت آورده شود. این ستون به دو بخش تقسیم بندی می شوند که ابتدا بدهی های شرکت شامل دیون و تعهدات درج می شود. بدهی ها نیز انواع مختلفی دارند که شامل جاری و غیرجاری هستند.
- بدهی های جاری: سود قابل پرداخت به سهامداران، قسط وام بانکی، مالیات جاری، حقوق پرسنل
- بدهی های غیرجاری: بدهی های مالیاتی، بدهی های بلند مدت
در قسمت بعد سرمایه های شرکت ذکر می شوند. منظور از سرمایه در ترازنامه چیست ؟ هر پول یا سرمایه ای که به صاحبان شرکت تعلق دارد به عنوان سرمایه شناخته می شود. در این زمینه تفاوت چندانی میان سهامداران خرد و کلان وجود ندارد و هر کدام از آن ها بر اساس میزان سرمایه خود طلبکار محسوب می شوند و شرکت به آن ها بدهکار است.
روش تهیه ترازنامه چیست؟
معمولا تهیه ترازنامه در شرکت ها و واحدهای اقتصادی بر عهده حسابرسان و حسابداران است. به طور کلی حسابرسان نقش پررنگ تری در تهیه ترازنامه دارند. اما حسابداران نیز باید اسناد و مدارک لازم و کافی را در اختیار آن ها قرار دهند. در غیر این صورت تهیه ترازنامه ممکن نخواهد بود. در حال حاضر برخی از شرکت ها و واحدهای اقتصادی فاقد بخش مالی هستند و از حضور نیروی متخصص در کادر خود محروم می باشند. این موضوع به دلایلی همچون کمبود فضا، کمبود منابع مالی و …. مرتبط است. شرکت های مذکور باید تهیه ترازنامه را به شرکت خدمات حسابداری بسپارند. اگر یک واحد اقتصادی نتواند ترازنامه را در بازه های زمانی مقرر تهیه کند دچار مشکلات فراوانی خواهد شد که در مطالب قبل به آن اشاره کردیم.
بدون دیدگاه