مهم ترین هدف از تهیه گزارشات مالی میان دوره ای ، کوچک تر کردن دوره مالی و کاهش حجم محاسبات است. زیرا به طور کلی تهیه گزارشات مالی نیازمند محاسبات پیچیده و طولانی است و این موضوع از مهم ترین دغدغه های حسابداران می باشد. در این مطلب به بررسی این گزارشات که به صورت ۳، ۶ یا ۹ ماهه تهیه می شوند خواهیم پرداخت.
گزارش میان دوره ای چیست؟
بهتر است قبل از آنکه به گزارشات مالی میان دوره ای بپردازیم به این سوال پاسخ دهیم که ” گزارشات مالی چیست؟ ” گزارشات مالی به منظور سنجش نحوه عملکرد یک واحد اقتصادی تهیه می شوند و نیازمند محاسبات پیچیده و گاها طولانی مدت می باشند. قانون گذارانی که در این حیطه فعالیت می کنند اقدام به درنظر گرفتن گزارشات مالی میان دوره ای کردند تا حجم محاسبات کاهش پیدا کند، دوره مالی کوتاه تر شود و میزان خطا و اشتباه های احتمالی کاهش یابد.
گزارش مالی میان دوره ای به طور سالانه تهیه نمی شود و اغلب به صورت سه ماهه، شش ماهه و نه ماهه است. مهم ترین هدف از تهیه آن، بروزسانی صورت های مالی است و تمرکز آن بر رویدادها، فعالیت ها و شرایط جدید می باشد. همچنین ایجاد جریان های نقدی، بررسی توان کسب سود، نقدینگی و … از دیگر اهداف آن محسوب می شوند. در واقع می توان گفت که تهیه گزارش های مالی میان دوره ای به منظور پیش بینی هر چه بهتر شرایط عملکردی است و کمک زیادی به اخذ تصمیمات درست توسط مدیریت، سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و … می کند.
تفاوت گزارشات مالی میان دوره ای و سالانه
– ماخذ:
• میان دوره ای: ماخذ آن اطلاعات مالی و عملکرد دوره جاری است.
• سالانه: ماخذ آن اطلاعات مالی و عملکرد دوره مالی گذشته است.
– هدف:
• میان دوره ای: هدف پیش بینی شرایط واحد اقتصادی در دوره مالی جاری است می باشد.
• سالانه: هدف بررسی عملکرد واحد اقتصادی در دوره مالی گذشته می باشد.
– قابل اتکا بودن:
• میان دوره ای: به دلیل عدم دسترسی به تمام اطلاعات دوره مالی، از قابلیت اتکای پایین تری برخوردار است.
• سالانه: به دلیل دسترسی به تمام اطلاعات دوره مالی گذشته از قابلیت اتکای بالاتری برخوردار است.
– به موقع بودن:
• میان دوره ای: گزارشات مالی میان دوره ای سریع تر آماده می شوند و می توان آن ها را در سریع ترین زمان نسبت به رویداد تهیه کرد.
• سالانه: گزارشات مالی سالانه با سرعت کمتری آماده سازی می شوند. زیرا ممکن است وقوع رویداد با تهیه صورت مالی آن فاصله زیادی داشته باشد.
چه شرکت هایی باید گزارشات مالی میان دوره ای تهیه کنند؟
اخیرا استاندارد حسابداری شماره ۲۲ تجدیدنظر شده و بر اساس آن واحدهای تجاری که اوراق بهادار آن ها به شکل عمومی معامله می شوند باید گزارش های مالی میان دوره ای تهیه کنند. بر اساس همین استاندارد حسابداری، مسئولیت تهیه و ارائه گزارش های میان دوره ای با ارکان اداره کننده واحد تجاری یا هیئت مدیره آن است. البته لازم به ذکر است که تهیه این گزارشات می تواند توسط شرکت خدمات حسابداری نیز انجام شود.
اجزای صورتهای مالی میان دوره ای کدامند؟
اجزای گزارش های مالی میان دوره ای بر اساس روش تهیه آن ها متفاوت است. اما در این بخش به مهم ترین آن ها اشاره می کنیم:
- گزارش تغییرات در حقوق مالکانه
- صورت جریان نقدی
- صورت سود و زیان
- صورت وضعیت مالی
- صورت سود و زیان جامع (در صورت نیاز)
- یادداشت های توضیحی
روش های تهیه گزارشات مالی میان دوره ای
- مجموعه کامل صورتهای مالی میان دورهای: محتوای این صورت های مالی بر اساس الزامات استاندارد حسابداری شماره ۱ است.
- مجموعه صورتهای مالی فشرده میان دورهای: محتوای این صورت های مالی بر اساس استاندارد شماره ۲۲ حسابداری می باشد و حداقل شامل عنوان ها و جمع های فرعی در آخرین صورت های مالی سالانه است و همچنین گزیده یادداشت های توضیحی مطابق با این استاندارد الزامی است. نکته مهمی که در این بخش وجود دارد این است که اگر حذف یادداشت های توضیحی بیشتر باعث گمراهی صورت های مالی شود نباید آن ها را حذف کرد و آن ها را در صورت های مالی میان دوره ای فشرده درج کرد.
- گزارشهای خاص و مکمل طی دوره: اگر مراجع قانونی از جمله سازمان بورس و اوراق بهاردار، افشای اطلاعات دیگری را در حوزه گزارشگری مالی الزامی کرد، باید اطلاعات موردنظر را در صورت های مالی میان دوره ای ارائه کرد.
چه مواردی در صورت های مالی میان دوره ای افشا می شوند؟
- رویدادهای مالی مهم که به منظور درک تغییرات در وضعیت عملکرد شرکت تاثیرگذار هستند. به طور مثال واگذاری یا تحصیل دارایی مشهود، اصلاح اشتباهات دوره قبل.
- روش های حسابداری استفاده شده در تهیه گزارشات مالی میان دوره ای و مقایسه آن ها با روش ها در آخرین صورت های مالی سالیانه.
- فصلی بودن عملیات میان دوره
- موارد تاثیرگذار بر دارایی ها، سود، زیان، بدهی ها، حقوق مالکانه و جریان های نقدی که از نظر ماهیت، وقوع یا اندازه عادی محسوب نمی شوند.
- منتشر کردن، بازخرید کردن یا بازپرداخت کردن اوراق بدهی و مالکانه
- سود سهام پرداخت شده از سهام های عادی و سایر سهام ها
- اطلاعات ریز و جزئی درباره بخش های مختلف واحد تجاری یا اقتصادی
- رویدادهایی که بعد از دوره میانی رخ داده اند اما در صورت های مالی آن دوره میانی انعکاس پیدا نکرده اند.
- اثر تغییر در ساختار واحد تجاری بر مبنای استاندارد حسابداری شماره ۳۸
- افشای روش اندازه گیری ارز منصفانه بر مبنای استاندارد حسابداری شماره ۳۷ و ۴۲
نکات مهم در تهیه گزارش های مالی میان دوره ای
نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که اگر صورت های مالی سالانه یک واحد تجاری از نوع تلفیقی باشد باید گزارش مالی میان دوره ای علاوه بر صورت های مالی جداگانه، بر مبنای تلفیقی نیز تهیه شوند. همچنین هر کدام از واحدهای تجاری وظیفه دارند شرحی از رویدادها و معاملاتی که به منظور روشن شدن تغییرات در وضعیت و عملکرد واحد اهمیت دارد را درج کنند. صرفا در صورتی که گزارش های مالی میان دوره ای بر اساس استاندارد حسابداری شماره ۲۲ باشد باید در این صورت مالی افشا شود.
بدون دیدگاه